Przejdź do zawartości

Mała Wieś (gmina)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mała Wieś
gmina wiejska
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

płocki

TERC

1419082

Wójt

Albin Krzysztof Dynarek

Powierzchnia

108,91 km²

Populacja (30.06.2016)
• liczba ludności


6166[1]

• gęstość

56,7 os./km²

Nr kierunkowy

24

Tablice rejestracyjne

WPL

Adres urzędu:
ul. Kochanowskiego 1
09-460 Mała Wieś
Szczegółowy podział administracyjny
Plan gminy Mała Wieś
Liczba sołectw

24[2][3]

Liczba miejscowości

29[3]

Położenie na mapie powiatu
Położenie na mapie powiatu
52°27′19″N 20°06′16″E/52,455278 20,104444
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Mała Wieś (do 1948 gmina Święcice[4]) – gmina wiejska w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płockim. W latach 1975–1998 gmina należała administracyjnie do województwa płockiego.

Siedziba gminy to Mała Wieś.

Według danych z 31 grudnia 2019 roku[5] gminę zamieszkiwało 5968 osób.

Etymologia nazwy

[edytuj | edytuj kod]

Mała Wieś po raz pierwszy została wymieniona w dokumentach w 1435 roku. Była to wzmianka o części Niździna (Nyeszdzino Malowyeskye). Z biegiem lat zmieniały się nazwy wsi na:

  • Nyeszdzino Minor
  • Nyeszdzino alias Malavyesh
  • Malavyesz
  • Parva Villa Nyeszdzino

Na początkach ubiegłego stulecia pojawiała się łączna pisownia nazwy tej miejscowości - Maławieś.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Wsie gminy, położone niedaleko Płocka ściśle związane były z historią Polski. Dzieliły one losy całego Mazowsza. Przykładem burzliwych dziejów jest zdobycie i spalenie grodu w Orszymowie przez wojska księcia litewskiego Trojnata w 1258 r. Pod koniec średniowiecza tereny te wróciły do Korony Polskiej jako część Ziemi Wyszogrodzkiej. Wioski często zmieniały właścicieli, gdyż je dziedziczono, dzielono lub sprzedawano. Były one własnością króla, biskupów, a szczególnie drobnej szlachty.

W 1793 roku okolice Małej Wsi zostały przejęte na kilka lat przez Prusy. Po kongresie wiedeńskim trafiły one pod zabór rosyjski i trwało to do I wojny światowej. Na przełomie XIX i XX wieku okoliczne wioski należały do powiatu płockiego guberni płockiej. Większość wchodziła w skład gminy Święcice.

Lata 60. XIX wieku przyniosły chłopom własność ziemi. W następnych dziesięcioleciach łączono tradycyjny tryb życia na wsi z uprzemysłowieniem. W 1898 roku na granicy Niździna i Małej Wsi powstała cukrownia wzniesiona przez Stanisława Sonnenberga. Zakład zatrudniał sporą liczbę pracowników. Większość z nich przeprowadziła się do przyfabrycznej osady. Taki wzrost ludności spowodował, że w 1948 roku Mała Wieś stała się siedzibą gminy. Cukrownię zniszczono zarówno w czasie I, jak i II wojny światowej. Konieczna stała się jej odbudowa.

Mała Wieś to gniazdo rodzinne Małowieskich herbu Gozdawa. Później, w XVIII w. stała się własnością najznakomitszego rodu Ziemi Wyszogrodzkiej - Nakwaskich, z którego wywodzili się m.in. Klemens Nakwaski (1720-1801) - podkomorzy wyszogrodzki i Franciszek Salezy Nakwaski - prefekt departamentu stołecznego Księstwa Warszawskiego, a później senator i wojewoda Królestwa Polskiego. Mała Wieś była posiadłością Nakwaskich przez większość XIX w.; około 1870 majątek trafił w ręce Aleksandra Przeździeckiego, a następnie Lucyny i Wojciecha Białosukniów. W dwudziestoleciu międzywojennym należała do Zygmunta Kittla. Po II wojnie światowej, w okresie wprowadzania komunizmu, w 1948 roku we wsi Gałki rozbity został jeden z ostatnich oddziałów partyzanckich Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Dowodził nim Wiktor Stryjewski, pseudonim „Cacko”

Według danych z 31 grudnia 2016[6] gminę zamieszkiwało 6096 osób.

Struktura powierzchni

[edytuj | edytuj kod]

Według danych z roku 2002[7] gmina Mała Wieś ma obszar 108,91 km², w tym:

  • użytki rolne: 74%
  • użytki leśne: 16%

Gmina stanowi 6,05% powierzchni powiatu.

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Ludność poszczególnych wsi[8]

[edytuj | edytuj kod]

Stan na dzień 31 marca 2010:

  • Ogółem - 6286

Średni wiek mieszkańca Gminy Mała Wieś to 39,5 lat.

  • Piramida wieku mieszkańców gminy Mała Wieś w 2014 roku[1].

Sołectwa

[edytuj | edytuj kod]

Borzeń, Brody Duże, Chylin, Dzierżanowo, Główczyn, Kiełtyki, Lasocin, Liwin, Mała Wieś, Nakwasin, Niździn, Nowe Arciszewo, Nowe Gałki, Nowe Święcice, Orszymowo, Perki, Podgórze, Podgórze-Parcele, Stare Arciszewo, Stare Gałki, Stare Święcice, Węgrzynowo, Wilkanowo, Zakrzewo Kościelne[2]

Sąsiednie gminy

[edytuj | edytuj kod]

Bodzanów, Bulkowo, Iłów, Naruszewo, Słubice, Wyszogród

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Gmina Mała Wieś w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  2. a b Gmina Mała Wieś. Sołtys i rada sołecka. malawies.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-07)]. [dostęp 30-10-2017]
  3. a b Urząd Statystyczny w Warszawie
  4. Dz.U. z 1948 r. nr 37, poz. 270
  5. Gmina Mała Wieś w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-12-29], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  6. Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  7. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  8. Jadwiga Nowatkiewicz: Portał Mała Wieś-Ludność. Portal Mała Wieś. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-01)]. (pol.).